وقتی کاهش شنوایی آرام و بیدرد سر جلو می رود، بسیاری از ما آن را به بیحواسی، سن، یا محیط شلوغ نسبت میدهیم. “درباره چی حرف میزنی؟ دوباره بگو!” یا “این تلویزیون خیلی کم صداه!” — این جملاتی هستند که سالانه هزاران نفر روزانه تکرار میکنند، بدون اینکه بدانند یک سیگنال مهم از بدنشان را نادیده گرفتهاند.
کاهش شنوایی مثل یک باران آرام است؛ اول فقط چند قطره میآید، بعد از چشمانداز میپرد و نمیفهمیم چه زمانی خیس شدهایم. اما تفاوت اینجاست که شنوایی، مثل باران، نمیتواند خودش خشک شود. اگر آن را نادیده بگیرید، تنها چیزی که پیشرفت میکند، فاصله شما از دنیای صداهاست.
در سالهای اخیر، فناوری شنوایی به سرعت پیش رفته. سمعکهایی که تنها برای تقویت صدا طراحی میشدند، امروز با هوش مصنوعی کار میکنند، با تلفن همراه شما ارتباط برقرار میکنند و در محیطهای شلوغ، تنها صدایی که لازم دارید را برجسته میکنند. کاشت حلزون هم دیگر یک عمل پیچیده و دور از دسترس نیست، بلکه در مراکز متخصص ایران به صورت روتین انجام میشود و کودکان زیر دو سال با آن به دنیای گفتار باز میگردند.
اما قبل از هر چیز، نیاز است بدانیم که چه زمانی باید متوجه شویم چیزی در حال تغییر است. اگر این را نفهمیم، بهترین دستگاههای دنیا هم کمکی نمیکنند. بعضیها فکر میکنند که تا وقتی کاملاً نشنوند، نیازی به مراجعه نیست. این اشتباهی بزرگ است. هرچه زودتر متوجه شوید، شانس شما برای بهبود کامل یا نزدیک به کامل، بیشتر میشود.
مثلاً اگر در یک جمع خانوادگی، بیشتر وقتشان را صرف گوش دادن به یک نفر میکنید و از بقیه مکالمه عقب میمانید، یا اگر همیشه از همسرتان میخواهید صدای تلویزیون را پایین بیاورد، در حالی که شما همچنان حس میکنید کم صداست — اینها فقط عادت نیستند، پیامی هستند. یا وقتی کودک شما در دو سالگی هنوز کلمات ساده مثل “بابا” یا “مامان” را تکرار نمیکند، یا به صداهای بلند پشت سرش واکنش نمیدهد، نباید منتظر بمانید و بگویید “شاید دیرتر صحبت میکند”. این ممکن است نشانهای از کاهش شنوایی باشد و هر روز تأخیر، فرصتی از دست رفته برای رشد زبانی اوست.
و برای کسانی که قبلاً سمعک زدهاند و راضی نبودهاند: باید بدانید که دنیا تغییر کرده. سمعکهای امروز دیگر همان دستگاههای قدیمی با نویز و بازخورد صوتی نیستند. امروز میتوانید سمعکی داشته باشید که نامرئی در گوش است، با گوشیتان ارتباط دارد، موسیقی را طبیعی پخش میکند و حتی با تشخیص محیط، خودش تنظیمات را عوض میکند. اما همه اینها بدون یک مشاوره تخصصی دقیق و انتخاب درست، به نتیجه نمیرسند. سمعک مثل کفش است؛ اندازه و مدل همهاش مهم است. همان دستگاهی که برای یک نفر عالی کار میکند، ممکن است برای دیگری دردسرساز شود.